De Ledebeek stroomt weer trots door het landschap van Lochristi. Over een traject van 6,5 km onderging de beek het afgelopen anderhalf jaar een grondige ecologische metamorfose onder leiding van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Van Destelbergen tot Lokeren kreeg de beek opnieuw ruimte, zuurstof en betekenis – voor zowel natuur als mens.
De Ledebeek is een van kleine beekdalletjes binnen het stroomgebied van de Schelde. Het is een van oorsprong natuurlijke waterloop die in de 13de en 14de eeuw werd rechtgetrokken. De beek watert af naar twee kanten: naar de Durme in Lokeren en naar de Schelde in Destelbergen. De waterscheiding ligt in de Stationsstraat in Destelbergen.
Tot voor kort leverde de Ledebeek weinig waarde op en bleek ze zeer kwetsbaar. Bij noodweer trad ze op verschillende plaatsen uit haar oevers en in de zomer liep ze leeg, waardoor de grondwatertafel zakte en dat had dan weer gevolgen voor de landbouw. De ecologische waarde van de nagenoeg kaarsrechte beek stelde ook al niet veel voor door het gebrek aan beekdalen en het grillig karakter van de beek leidde tot oevererosie, wat gevolgen had voor de nabijgelegen akkers en tuinen.
Ecologische metamorfose
Het afgelopen anderhalf jaar onderging de Ledebeek een ecologische metamorfose. Vanaf de Veldekensstraat in Destelbergen, over het volledige grondgebied van Lochristi, tot de Nieuwe Stationsstraat in Lokeren, kreeg ze een winterbed met 50.000 m³ extra ruimte voor water. Door deze verbreding van de waterloop kan bij hoge waterstand de winterbedding overstromen en dienen als bufferbekken.
In het winterbed werden ook nog poelen uitgegraven. Die houden water vast in droge periodes en creëren een ecologisch gezonde habitat voor fauna en flora. Hiervan zijn al de eerste resultaten te zien met de komst zuurstof producerende algen, die jong leven in het water bevorderen.
Om van die habitats een veerkrachtig zelfonderhoudend ecosysteem te maken, liggen op verschillende plaatsen drempels van stenen, dood hout en rietkragen in de Ledebeek. Ze zorgen voor stromingsvariatie, genereren meer zuurstof en zijn een rust- en broedplek voor vissen, insecten, vogels en diverse organismen. Het waterpeil is er zo’n 40 cm gestegen, wat een enorme invloed heeft op de drainerende werking van de beek en de grondwaterstanden. Op strategische plaatsen liggen dammetjes in de zijgrachten van de Ledebeek die dit effect versterken en omliggende weilanden natter maken.
De Ledebeek beleven
De Ledebeek is niet alleen een ecologisch project, maar ook een uitnodiging tot beleving. Nieuwe terrassen aan het water en vogelkijkwanden moeten bezoekers dichter bij de natuur brengen en doorheen het gebied komt er een wandeltraject, waan nu nog de laatste hand wordt aan gelegd..
“We zien ook meer vogels dan vroeger. Twee koppels blauwborst broeden al in de rietkragen en die zagen we vroeger nooit”, stelt Bram Bundervoet, ecoloog bij VMM. Ook gele kwikstaarten vinden in het winterbed een perfecte nestgelegenheid en oeverlopers zoeken eten op de modderige bodems. Houtsnippen verstoppen zich in de opschietende planten, ook dat is nieuw”.
“Ook de omwonenden die ik tegenkom zijn heel blij met het project. Vooral op de extra natuur die werd gecreëerd reageren ze enthousiast. Waar mensen hun tuin vroeger van de beek afsloten, zie je dat ze haar nu terug omarmen.” besluit Bundervoet.
